Çene Eklem Tedavisi
Çene Eklemi Nedir ve Nasıl Çalışır?
Çene eklemi, alt çene kemiği ile kafatasının şakak kemiği arasındaki bir eklemdir. Çene kaslarıyla birlikte çalışarak çiğneme ve konuşmayı sağlar. İki kemiği sürtünme ve aşınmalardan koruyan bir çene eklem diski bulunur ve eklem hareketlerini kolaylaştırır. Eklemi çevreleyen bağlar da sistemi bir arada tutar. Normal bir birey, günlük olarak çene eklemi fonksiyonlarını (1500-2000 kez açıp kapatma) kullanır.
Çene Eklemi Hastalığı Nedir?
Çene eklemi hastalığı, çene eklemi ve çevreleyen yapılar arasındaki uyumun ani bir etki veya zamanla bozulmasıdır. Başlangıçta hafif semptomlar zamanla şiddetli çene eklem ağrıları, baş, boyun ve omuz ağrıları, eklemden ses gelmesi, çene çıkması, çenenin kayması veya sınırlı açılması gibi daha ciddi sorunlara dönüşebilir. Tedavinin ilk aşaması, diş hekimi tarafından yapılan muayenedir ve nedenlerin anlaşılmasına yardımcı olur.
Çene eklemi tedavisi hakkında bilgiler:
Çene eklemi rahatsızlıkları, çene eklemiyle ilişkili kemik ve yumuşak dokularda ortaya çıkan sorunlardır. Bu rahatsızlık, basit semptomlardan (örneğin tıkırtı sesleri) çenenin kilitlenmesine kadar çeşitli şiddetli semptomlara yol açabilir. Çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, örneğin kaza, yanlış tedaviler, stres, alışkanlıklar vb. Çene eklemi rahatsızlıkları zamanla kötüleşebilir, bu nedenle tedaviye mümkün olan en erken aşamada başlanması tedavi başarısını artırır.
Çene eklemi rahatsızlıklarının neden olduğu sorunlar/hastalıklar nelerdir?
- Yemek sırasında çeneden ses gelmesi
- Çenenin kilitlenmesi veya takılması
- Ağrı
- Ağız açıklığının kısıtlanması
Çene eklemi rahatsızlıklarının nedenleri nelerdir?
Bu nedenleri üç ana grupta sıralayabiliriz:
- Diş hekimi tedavileri sonucunda:
Uzun süre ağız açık kalmayı gerektiren işlemler (örneğin, diş çekimi)
Ortodontik tedavi sonrası
Yetersiz yapılmış kaplamalar ve dolgular
- Bireyin alışkanlıkları:
Dudak ısırma
Yüz üstü uyuma
Çeneyi ellerle destekleme
Uzun süre sakız çiğneme
Uzun süreli rüzgâra maruz kalma (özellikle motosiklet sürücüleri için)
Kambur duruş
- Stres altında olma:
Stres altında olan kişilerde çene eklemi şikayetleri diğer etkenlere kıyasla daha sık görülür. Yoğun stres altında olan bir kişi, sürekli olarak yüz kaslarını kasar ve bu da çene eklemine normalden daha fazla yük binmesine neden olur.
Çene Eklemi Rahatsızlığının Belirtileri Nelerdir?
Çene eklemi rahatsızlığı aniden ortaya çıkmaz, zamanla belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkar ve tedavi ertelendiğinde daha ciddi sorunlara ilerleyebilir (örneğin çenenin kitlenmesi, çenenin çıkması, ağız açamama vb.).
- Çene açarken tıklama sesi
- Esneme sırasında çenenin takılması
- Sabahları çenenin zor açılması
- Yemek sırasında kulak bölgesinde ağrı
- Boyun ve sırt ağrıları (özellikle kadınlarda)
Çene Eklemi Rahatsızlığının Tedavi Edilmezse Çene Yerinden Çıkar Mı?
Çene eklemi rahatsızlığının ilerleyen aşamalarında eklem bölgesindeki dokularda ve yapıda kalıcı deformasyonlar oluşabilir. Bu durumda çene açma-kapama hareketi sırasında eklem başı normal yerinden öne doğru kayabilir ve çene yerinden çıkabilir. Bununla birlikte, asıl sorun çenenin yerinden çıkması değildir, çünkü basit hareketlerle çene genellikle kendiliğinden yerine oturur. Ancak temel sorun, bu durumun zamanla tekrarlanması ve şiddetli ağrıların oluşmasıdır.
Çene eklemi şikâyetim var, nelere dikkat etmeliyim?
- Üç hafta boyunca özellikle yumuşak gıdalarla beslenmek
- Aşırı esneme hareketlerinden kaçınmak
- Yüz üstü uyumamak
- Dudak ısırma gibi alışkanlıklardan vazgeçmek
- Sabahları eklem bölgesine sıcak havlu kompresi yapmak
- Mümkün olduğunca stresten uzak durmak
Çene Eklemi Tedavisinde Ne Sıklıkla Kontrole Gitmek Gerekir?
Splint (çene plakası) takıldıktan sonra ilk hafta, üçüncü hafta ve üçüncü ayda kontrollere gitmek önemlidir.
Çene Eklemi Tedavisinde İyileşme Nasıl Anlaşılır?
Çene eklemi tedavisinde hastalığın şiddetine bağlı olarak tam bir iyileşme her zaman mümkün olmayabilir. Ancak esas iyileşme belirtisi, hastanın ağrısız bir şekilde günlük çene hareketlerini (yemek yeme, konuşma, yutkunma vb.) yapabilmesidir.