KANAL TEDAVİSİ
Kanal tedavisi, genellikle ağrılı bir işlem olarak görüldüğünden, birçok hastanın tedavi sürecini ertelemeye eğilimi vardır. Ancak, modern teknikler sayesinde kök kanalları bir ya da iki seans sonunda nispeten ağrısız ve konforlu bir şekilde tedavi edilebilir. Aslında, hastalar kanal tedavisi sırasında ağrı hissetmezler. Eğer ağrı hissediliyorsa, bu genellikle bölgedeki enfeksiyondan kaynaklanır. Kanal tedavisinin amacı, hastaları rahatsız eden ağrıları ortadan kaldırmaktır. Tedavi, diş ve çevre dokularının etkili bir şekilde uyuşturulmasıyla başlar ve genellikle ortalama 45 dakika içinde tamamlanır. Hastaların tedaviyi ertelemesi, diş kökünde enfeksiyon oluşumuna yol açabilir ve bu durum kemik ve diş kaybına neden olabilir.
Kanal Tedavisi Nedir?
Kanal tedavisi, bir dişin hasarlı veya enfekte olmuş iç kısmının (pulpa) çıkarılması, dişin dezenfekte edilmesi ve ardından tekrar dolgu ile kapatılması işlemidir. Pulpa, dişin en iç kısmında bulunan yumuşak bir çekirdek olarak düşünülebilir. Pulpada sinirler, kan damarları ve bağ dokusu bulunur ve dişin kök ucuna kadar uzanır. Bir diş darbe aldığında veya derin bir çürük oluştuğunda, bakteriler pulpa içine girerek burada çoğalmaya başlar. Eğer tedavi edilmezse, bu durum bakterilerin ciddi bir enfeksiyona veya diş apsesine neden olmasına ve pulpanın ölmesine yol açarak kemik veya diş kaybına neden olabilir. Bu durumda, çatlamış veya çürümüş dişe kanal tedavisi uygulanarak diş kurtarılır.
Hangi Durumlarda Kanal Tedavisi Uygulanması Gerekir?
Kanal tedavisine ihtiyaç duyulan durumların başında derin çürükler ve diş kemiğinde oluşan çatlaklar gelir. Dişin iyileşemeyecek şekilde zarar gördüğü durumlarda pulpa çıkarılarak dişin korunması sağlanır. Dolayısıyla, kanal tedavisinin en büyük avantajı ölü bir dişi kurtarmak ve dişin kemik yapısını korumaktır. Kanal tedavisine ihtiyaç duyulabilecek bazı belirtiler şunlardır:
- Yüz ve boyunda şişlik
- Özellikle sıcak veya soğuğa karşı kalıcı diş hassasiyeti
- Çiğneme veya ısırma esnasında ağrı
- Diş etlerinde sivilce benzeri yara oluşumu
- Çatlamış dişler
- Diş etinin şişmesi
- Yansıyan diş ağrısı
- Derin çürükler
- Koyulaşmış diş etleri
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kanal tedavisinin dört temel amacı vardır: çürük ve enfeksiyonun yok edilmesi, diş kanallarının şekillendirilmesi, kanalların doldurulması ve dişin tekrar işlevsel hale getirilmesi. Tedavi süresi, dişin durumuna bağlı olarak bir veya iki seansta tamamlanabilir. Kanal tedavisi süreci, diş hasarına bağlı olarak değişmekle birlikte, genellikle şu adımları içerir:
- Diş hekimi, dişin kök yapısını görmek ve enfeksiyon belirtisi olup olmadığını belirlemek amacıyla bir röntgen çeker. Böylece, dişteki hasar değerlendirilir ve kanal tedavisine ihtiyaç olup olmadığına karar verilir.
- Diş pulpası çok hasarlıysa, kanal tedavisi işlemi başlatılır.
- Dişte apse oluşumuna bağlı şiddetli ağrı varsa, tedavi öncesi lokal anestezi uygulanır.
- Kanal tedavisinin ilk aşaması, dişin içindeki pulpanın dikkatlice çıkarılmasıdır. Pulpa çıkarıldıktan sonra, diş hekimi kök kanalında yapılacak işlemin süresini belirler.
- Uygun boyutta aletler kullanılarak kök kanalları yeniden şekillendirilir ve temizlenir.
- Kanal tedavisi bir seansta genellikle yaklaşık 45 dakika sürer. Gerekli prosedürler uygulandıktan sonra, dişin en az iki kez röntgeni çekilir. Diş hekimi tedavinin başarılı olduğunu düşünüyorsa, dezenfekte işleminden sonra kanalların kontaminasyondan etkilenmemesi için kalıcı bir materyal ile kanal içi doldurulur.
- Diş hekimi, kalıcı dolgu işleminden önce dişin iyileşmesini beklemek için 4-5 gün gibi bir süre verebilir. Bu durumda, diş oyuğu geçici bir dolgu ile kapatılır.
- Bir sonraki seansta, dişin geçici dolgusu ağrısız bir işlemle çıkarılır ve kalıcı dolgu işlemi yapılır. Kalıcı dolgu işlemi, dental macun ve gutta percha adı verilen kauçuk bazlı bir madde kullanılarak gerçekleştirilir. Kalsiyum hidroksit temelli macunlar, kök kanalına dışarıdan gelebilecek herhangi bir sızıntıyı engeller.
Kanal tedavisi sonrası dikkat edilmesi gerekenler
- Kanal tedavisi sırasında iltihaplı dokuyla birlikte diş sinirleri de alınır. Bu nedenle, dişin dış uyaranlardan etkilenmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak, özellikle tedavi öncesi ağrı veya enfeksiyon varsa, tedavinin ardından dokudaki iltihap nedeniyle dişte hassasiyet hissedilebilir. Bu durum genellikle doktorun reçete edeceği ağrı kesicilerle hafifletilebilir.
- Tedavi sonrasında en az üç saat boyunca bir şey yememeye özen gösterilmelidir.
- Kanal tedavisinin başarı oranı oldukça yüksektir. Tedavi edilen bir diş, düzenli bakım yapıldığında ömür boyu kullanılabilir.
- Dişlerde çürük oluşumuna neden olduğu bilinen şekerli gıdaların tüketimi en aza indirilmelidir.
- Diş temizliği günde iki kez yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla ve bir kez diş ipiyle yapılmalıdır.
- Yılda en az iki kez düzenli diş muayenesi yaptırmaya özen gösterilmelidir.